Simon Pelgrom ('s-Hertogenbosch, 1507-1572) was een Brabantse abt en een Bossche kroniek- en geschiedschrijvers geschiedschrijver. Hij stamde uit een belangrijk Bosch geslacht. Hij volgde in de stad de zeer hoog aangeschreven Latijnse school. Hij werd in 1539 prior van het de "Hemelsche Poort" genaamde klooster der Wilhelmieten te 's-Hertogenbosch en in 1557 provinciaal van deze orde in de gehele Nederlanden.
De orde van de Wilhelmieten werd rond 1200 gesticht door enkele heremieten (kluizenaars) uit Heesch net buiten de stad langs de weg naar Den Dungen). Dit stond op een donk, een zandbult. De officiële naam van dit mannenklooster luidde Porta Coeli (Hemelse Poort). Meestal sprak men van Baseldonk, naar de naam van de stichter van de orde Winaldus van Basel. Rond 1245 sloot deze vestiging zich aan bij de orde van de Wilhelmieten, zo genoemd naar hun patroon Wilhelmus van Malavalle (overleden 1157). Deze orde was de oudste kloostergemeenschap in het huidige Noord-Brabant.
In 1542 gaven de stadsautoriteiten de opdracht het kloostergebouw af te breken. Men wilde voorkomen dat de in Brabant rondtrekkende, Gelderse benden van Maarten van Rossum de gebouwen als verschansing en steunpunt zouden kunnen gebruiken. Het klooster werd afgebroken en de donk afgegraven om de stad mee op te hogen. De 'baselaars' vestigden zich binnen de stadswallen op een onbebouwd terrein tussen het Sint-Jacobskerkhof en de Windmolenberg.
Simon Pelgrom heeft een aantal letterkundige en geschiedkundige werken geschreven. In 1540 verscheen zijn geschiedkundige publicatie 'Descriptio Originis Urbis Silvaeducensis', over de geschiedenis van 's-Hertogenbosch van zijn ontstaan tot aan 1540. Dit werk is van groot belang, omdat Pelgrom een beroep kon doen op het archief van zijn eigen Baselaarsklooster. Dit archief ging terug tot begin 13e eeuw. Hij schreef dit onder de naam “Pellegromius”. De verovering van Den Bosch in 1629 door Frederik Hendrik betekende de doodsteek voor de kloosters in de stad. De bazelaars weken uit naar het Wilhelmietenklooster van Huijbergen. De laatste Wilhelmiet van Huijbergen was pater Van den Bergh in 1847. Hiermee viel het doek voor de hele orde.
Frank Bouwmans
