Op 17 oktober 2023 kwam de melding van het overlijden van Clément Barella, 96 jaar en een belangwekkend Bosch’ kunstenaar. Hij kwam op de wereld op woensdag 30 maart 1927 aan de Brede Haven 44 in een Italiaanse familie van schoorsteenvegers. Hij overleed juist toen met hem de gesprekken werden gevoerd over zijn ‘laatste’ expositie. Zijn dood kwam dus hard aan, niet alleen voor hem, ook voor de medebewoners van Zorgcentrum Nieuwehagen aan de Zuid-Willemsvaart, en voor zijn vrienden en familieleden. Tijdens de maanden van de bevrijding in ’44-’45 was de familie Barella gedwongen te vluchten naar het toenmalige Carolus-ziekenhuis. Met de bevrijding was hun huis verwoest en woonden zij in diverse huizen, de meeste in Den Bosch.
Het was de vraag of zijn familie en vrienden de kans kregen om zijn verfijnde schilderwerken te zien en bewonderen, kunst die verweesd achterbleef op zijn kamer. Clé was er secuur mee, trots op zijn stukken die op vele Bossche plekken te vinden waren (en nog zijn), maar niet openbaar voor iedereen.
Opvallend tussen zijn bloemstukken en plattelandsgezichten waren zijn detailbeelden uit de stad: een schuurdeur waar al decennia niet naar werd gekeken en die krakkemikkig was geworden, een straatje waar je normaliter aan voorbij loopt, maar dat hij verhief tot bewonderd stadsfragment.
Zo ging het met veel beelden. Clé keek ernaar, proefde ze en gaf zijn gevoelens ervoor bloot in een ware vloed van kleuren, die overigens nergens óvervloed werd. Zichzelf schilderde hij een paar keer in expressieve vormen, vergezeld meestal van enig tastbaar genot in een glas. Want daar wilde hij wel om bekend zijn: wijn en ook wel cognac. Er is een verhaal over een grensoversteek van Luxemburg naar België. De auto kon nog wel ’n kilo of wat hebben. Het werden 70 liters wijn en ooit ook een fles Armagnac. Als een soort handtekening onder zijn levensstijl met zijn vrouw Miep en hun hondje Sonja, die een prinselijk leventje bij hen leidde.
De kunst van Clé was meeromvattend dan zijn vele schilderwerken op doek. Met zijn grenzeloze verbeeldingskracht vormde hij creaties in glas, brons, gips, klei en hout. Zijn kunstwerken waren tegelijkertijd meer dan visuele creaties. Misschien waren het in wezen onbewuste vensters naar zijn ziel waarin hij zijn diepste gedachten, emoties en dromen deelde.
Maar zo begon het niet. Er moest brood op tafel komen en daar moest ook Clé voor zorgen. Via een tekenleraar kwam hij terecht in Leerdam, waar hij een opleiding kreeg tot glasdecorateur. Hij streefde echter naar meer. En begon te schilderen. Op een dansschool leerde Clé Miep van Dijk kennen. Het werd de liefde van zijn leven. Hij kreeg er zelfs zijn eigen schuurtje als atelier achter hun huis aan de Boterweg. Enige tijd na zijn opleiding verhuisden Clé en Miep naar Helmond, waar Clé designontwerper werd bij Vlisco. Maar Miep had heimwee en ze trokken terug naar Den Bosch, waar ze aan de Pelssingel een goede woonplek vonden.
Clé kreeg werk aan het kanaal, als stempelmaker bij de firma Verhees. Dat werk ging over op het restaureren van wijzerplaten van klokken in zijn eigen atelier. En dat bleef hij doen, naast zijn schilderwerk, vele, vele doeken later. Tot hij werd opgenomen in zorgcentrum Nieuwehagen. Toen deden zijn handen niet meer mee. Zei hij.
De kunst van Clé is te bewonderen in Wijkgebouw De Slinger aan de Jan Schöfferlaan 3, 5212RE te ‘s-Hertogenbosch. Op 26 t/m 30 december 2023 en 6 januari 2024, steeds van 14 tot 17 uur.
Kees van Hasselt (medebewoner Nieuwehagen)
